فلنج لوله آب یکی از اجزای بسیار مهم در سیستمهای لولهکشی است که نقش بسیار اساسی در اتصال و جداسازی لولهها و تجهیزات مختلف ایفا میکند. در این مقاله به بررسی کامل انواع فلنجها، نحوهی نصب و کاربردهای آنها میپردازیم.
فلنج چیست؟

فلنج (Flange) یک صفحه دایرهای یا مربعی شکل است که به انتهای لولهها، شیرآلات و سایر تجهیزات لولهکشی متصل میشود تا امکان اتصال یا جداسازی سریع و آسان را فراهم کند. فلنجها بهطور گسترده در صنایع مختلف از جمله صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، و صنایع آبی به کار گرفته میشوند.
انواع فلنج لوله آب
-
فلنج گرد (Weld Neck Flange)
این نوع فلنج دارای گردنی است که به لوله جوش داده میشود و برای فشارهای بالا و دماهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد. این فلنجها بهخاطر استحکام بالا و پایداری، در صنایع سنگین مانند نفت و گاز کاربرد فراوان دارند.
-
فلنج کور (Blind Flange)
این نوع فلنج برای مسدود کردن انتهای یک لوله یا تجهیزات دیگر به کار میرود. فلنج کور برای مواقعی که نیاز به تعمیرات یا تغییر در سیستم باشد، بسیار مناسب است، چرا که امکان دسترسی سریع به داخل سیستم را فراهم میکند.
-
فلنج لغزشی (Slip-On Flange)
این نوع فلنج بهراحتی روی لوله نصب میشود و سپس با جوشکاری محکم میگردد. فلنج لغزشی به دلیل سادگی در نصب و هزینهی کمتر، برای سیستمهای کم فشار و کم دما استفاده میشود.
-
فلنج دندهای (Threaded Flange)
فلنجهای دندهای با رزوههای داخلی خود به لوله متصل میشوند و نیازی به جوشکاری ندارند. این فلنجها اغلب در سیستمهایی با فشار کم و محیطهای غیر خطرناک استفاده میشوند.
-
فلنج ساکت جوش (Socket Weld Flange)
این فلنجها برای اتصال لولههای کوچک و با فشار بالا طراحی شدهاند. فلنج ساکت جوش در صنایعی مانند پتروشیمی و پالایشگاهها استفاده گستردهای دارد.
نحوه نصب فلنج لوله آب

نصب فلنج لوله آب نیازمند دقت و مهارت است. اولین مرحله انتخاب فلنج مناسب بر اساس نوع لوله، دما و فشار سیستم است. سپس فلنجها به لوله متصل شده و از طریق جوشکاری یا پیچ و مهره محکم میشوند. در نصب فلنجهای جوشی، استفاده از جوشکاری باکیفیت ضروری است تا از نشت جلوگیری شود.
کاربردهای فلنج لوله آب
پیشنهادی: انواع تیرآهن + قیمت امروز انواع تیرآهن
فلنجها به دلیل تنوع در طراحی و کاربردهایشان در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. از فلنجهای لوله آب در سیستمهای آبرسانی شهری، تصفیهخانههای آب، و تأسیسات فاضلاب استفاده میشود. همچنین در صنایع نفت و گاز برای انتقال سیالات پر فشار، فلنجها نقش مهمی ایفا میکنند.
-
سیستمهای آبرسانی شهری
فلنجها بهطور گسترده در شبکههای آبرسانی شهری برای اتصال و نگهداری لولهها و تجهیزات استفاده میشوند. در این سیستمها، فلنجها باید بتوانند در مقابل فشارهای بالا و همچنین تغییرات دمایی مقاومت کنند.
-
صنایع نفت و گاز
در صنایع نفت و گاز، فلنجهای لوله آب برای انتقال نفت، گاز و مواد شیمیایی با دما و فشار بالا استفاده میشوند. انتخاب صحیح نوع فلنج در این صنعت اهمیت زیادی دارد، زیرا اشتباه در انتخاب فلنج میتواند منجر به بروز خطرات جدی شود.
-
تأسیسات فاضلاب
در تأسیسات فاضلاب نیز فلنجها نقش حیاتی دارند. این سیستمها معمولاً با مواد خورنده و فشارهای متفاوت روبرو هستند، بنابراین انتخاب فلنجهای مقاوم به خوردگی بسیار مهم است.
مزایای استفاده از فلنج لوله آب
استفاده از فلنجها دارای مزایای متعددی است. این مزایا شامل نصب آسان، نگهداری کم هزینه، و امکان جداسازی سریع تجهیزات میباشد. همچنین فلنجها باعث تسهیل در عملیات تعمیر و نگهداری میشوند، چرا که بدون نیاز به قطع کامل سیستم میتوان بخشهایی از آن را جدا و تعمیر کرد.
معیارهای انتخاب فلنج مناسب

برای انتخاب فلنج مناسب باید به چندین فاکتور کلیدی توجه کرد. این فاکتورها شامل جنس فلنج، فشار کاری، دمای کاری، و نوع سیال میشود. همچنین در نظر گرفتن استانداردهای بینالمللی و ملی در انتخاب فلنج بسیار حائز اهمیت است.
جنس فلنج
فلنجها از مواد مختلفی مانند فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ، و چدن ساخته میشوند. انتخاب جنس فلنج بستگی به شرایط محیطی و نوع سیال دارد.
فشار و دما
پیشنهادی: فلنج رزوهای چیست؟ + لیست قیمت 1403
فلنجهای مختلف برای تحمل فشارها و دماهای مختلف طراحی شدهاند. بنابراین، انتخاب فلنج با توجه به فشار کاری و دمای سیستم بسیار مهم است.
استانداردهای فلنجها
فلنجها بر اساس استانداردهای مختلفی تولید میشوند. برخی از این استانداردها شامل ANSI، DIN، و JIS میباشند. انتخاب فلنج مناسب با توجه به استانداردهای مربوطه تضمین کنندهی عملکرد بهتر سیستم و افزایش عمر مفید آن است.
نتیجهگیری
فلنج لوله آب یکی از اجزای کلیدی در سیستمهای لولهکشی است که به دلیل اهمیت فراوان، انتخاب و نصب صحیح آن نقش بسیار مهمی در عملکرد و ایمنی سیستم دارد. با توجه به تنوع فلنجها و کاربردهای آنها، شناخت دقیق از انواع فلنجها و معیارهای انتخاب آنها میتواند به بهبود کارایی سیستم و جلوگیری از مشکلات آینده کمک کند.